Puisi Melayu
Seloka
Puisi berunsur sindiran. Satira dalam seloka amat tajam.
Seloka membawa unsur mengejek, mencemuh, menyindir, menempelak, memperli,
mengusik dan bergurau senda. Watak-watak
bodoh seperti Pak Kaduk, Lebai Malang digunakan bertujuan memberikan pengajaran
yang amat tinggi nilainya.
Contoh seloka :
Seloka Pak Kaduk
Sungguhlah malang nasib Pak Kaduk,
Ayamnya menang kampung tergadai,
Adapun rumah bertandang duduk,
Rumahnya runtuh awak menumpang.
Pak Kaduk, oi Pak Kaduk,
Kalah sabung tapi menang sorak,
Pak Kaduk, oi Pak Kaduk,
Kurang fikir sebab banyak borak.
Mantera
Puisi berunsur sindiran. Mantera
lazimnya digunakan dalam jampi serapah oleh pawang dan bomoh sebagai alat untuk
berhubung dengan makhluk halus dalam konteks menghalau hantu atau aktiviti
menyembuhkan penyakit. Untuk menghalau hantu, bomoh menggunakan serapah
manakala untuk menyembuhkan penyakit pula jampi digunakan.
Contoh Mantera ( Serapah):
Ulit mayang diulit,
Ulit dengan jala jemala,
Yang darat balik ke darat,
Yang laut balik ke laut.
Contoh Mantera (Jampi) :
Batang kana batang kadam,
Batang buruk sangkar babi,
Hilang senak hilang tajam,
Aku tawar mintak menjadi,
Tajam tumpul tawar bisa,
Aku naikkan tawar,
Aku turunkan bisa.
Gurindam
Gurindam mempunyai motif nasihat
dan tunjuk ajar yang berguna. Sesuatu perkara itu berlaku ada sebab dan
daripada sebab itulah terjadi akibat. Tunjuk ajar dan nasihat yang dibawa oleh
gurindam mengajak kita supaya berwaspada dalam hidup.
Contoh Gurindam :
Kalau tiada emas di pinggang,
Sanak saudara menjadi renggang.
Orang malas hidup sengsara,
Kalau rajin banyak saudara.
Apabila mata sudah kabur,
Apabila kulit sudah kendur,
Apabila gigi sudah gugur,
Apabila uban sudah bertabur,
Apabila selalu sahaja uzur,
Apabila kerap disuap bubur,
Itulah tanda akan ke kubur.